تیرچه کرومیت نوعی تیرچه فولادی با پوشش ضدزنگ است که در سقف‌های ساختمانی استفاده می‌شود. این تیرچه‌ها مقاوم، سبک و بدون نیاز به شمع‌بندی، باعث کاهش هزینه و افزایش سرعت اجرا می‌شوند.
تیرچه کرومیت نوعی تیرچه فولادی است که با پوششی از آلیاژهای کروم محافظت می‌شود. این پوشش معمولاً از کرومات فریت یا کرومات کرومیت تشکیل شده و باعث افزایش مقاومت تیرچه در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی می‌شود. این تیرچه‌ها به دلیل دوام و استحکام بالا در ساختمان‌ها، پل‌ها، سوله‌ها و سایر سازه‌های صنعتی به کار می‌روند. مزیت اصلی این تیرچه‌ها طول عمر زیاد و مقاومت در برابر شرایط محیطی مختلف است.
سقف کرومیت نوعی سقف است که از تیرهای فولادی و وال‌پست‌ها تشکیل شده و توسط پوسته‌های مقاوم در برابر آب و مواد شیمیایی پوشانده می‌شود. این سقف برای نخستین بار در دهه ۱۹۴۰ در آمریکا به‌منظور جلوگیری از نشت آب در ساختمان‌ها توسعه یافت. با پیشرفت فناوری‌های جوشکاری و ساخت فولاد، سقف کرومیت به‌عنوان یک گزینه محبوب در پروژه‌های صنعتی و تجاری مطرح شد. در ایران، سقف کرومیت از سال ۱۳۵۶ به‌عنوان جایگزینی برای سیستم طاق ضربی مورد بررسی قرار گرفت و از سال ۱۳۶۰ به تولید انبوه رسید. امروزه میلیون‌ها مترمربع از این نوع سقف در سازه‌های بتنی، فلزی و بنایی در سراسر کشور اجرا شده است.
نصب تیرچه کرومیت بسته به نوع سقف و شرایط پروژه متفاوت است اما مراحل کلی آن شامل موارد زیر است:
1. آماده‌سازی ساختمان: شامل فراهم‌کردن اسکلت سازه و سطوح صاف برای نصب تیرچه‌ها.
2. قطع و اندازه‌گیری: تعیین اندازه مناسب تیرچه‌ها و ایجاد سوراخ‌های لازم برای اتصالات.
3. نصب تیرچه‌ها: اتصال تیرچه‌های کرومیت به اسکلت با استفاده از پیچ و مهره یا جوشکاری.
4. پوشش سطح: اعمال پوشش محافظ برای جلوگیری از زنگ‌زدگی.
5. تست و تأیید نصب: اطمینان از نصب صحیح و استحکام سقف.
برای اجرای صحیح، پیروی از دستورالعمل‌های تولیدکننده و مشورت با متخصصان توصیه می‌شود.
استفاده از تیرچه کرومیت به‌دلیل ویژگی‌های زیر بسیار رایج است:
مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی: پوشش کرومیت باعث افزایش دوام در برابر رطوبت و مواد شیمیایی می‌شود.
عمر طولانی: نیاز به تعمیرات و تعویض کمتر نسبت به تیرچه‌های فولادی معمولی.
تحمل شرایط محیطی سخت: مناسب برای تغییرات دما، باد و رطوبت بالا.
زیبایی و طراحی مدرن: پوشش کرومیت علاوه بر استحکام، جلوه زیبایی به ساختمان می‌بخشد.
برای افزایش عمر مفید، نگهداری و تعمیرات منظم توصیه می‌شود.
سقف کرومیت از ترکیب تیرچه‌های فولادی و پوشش‌های مقاوم در برابر زنگ‌زدگی تشکیل شده است. این نوع سقف در ساختمان‌های صنعتی، انبارها، سوله‌ها و مراکز تجاری که نیاز به سقف مقاوم دارند، به کار می‌رود. ویژگی‌های آن عبارتند از:
مقاومت بالا در برابر شرایط محیطی مختلف
دوام طولانی و کاهش هزینه‌های نگهداری
اجرای سریع و بدون نیاز به شمع‌بندی
در این سیستم، تیرچه‌های فولادی خودایستا هستند و نیازی به شمع‌بندی ندارند. همچنین، سقف کرومیت قادر است بارهای مرده و زنده را به‌خوبی تحمل کند.
با رایج‌شدن سقف‌های تیرچه و بلوک سنتی، برخی مشکلات طاق ضربی برطرف شد، اما نیاز به شمع‌بندی همچنان باقی بود. در سال ۱۳۶۳، با جایگزینی بلوک‌های کرومیت به‌جای طاق ضربی، سقف تیرچه و بلوک کرومیت وارد بازار شد. ویژگی‌های این سقف عبارتند از:
عدم نیاز به شمع‌بندی: کاهش هزینه و افزایش سرعت اجرا
امکان اجرای هم‌زمان چند سقف: صرفه‌جویی در زمان ساخت‌وساز
کاهش مصرف بتن و وزن سقف: صرفه‌جویی در هزینه‌های اجرایی
برای کاهش وزن ساختمان، استفاده از قالب‌های کامپوزیتی و بلوک‌های پلی‌استایرن رایج شده است. مزایای این سقف شامل:
کاهش مصرف تیرچه تا ۲۰٪ و کاهش فولاد مصرفی تا ۷٪
اجرای آسان و سریع
صرفه‌جویی در هزینه‌های حمل‌ونقل
ایجاد پیوستگی مناسب گچ و خاک در زیر سقف
سقف کامپوزیت کرومیت ترکیبی از تیرچه کرومیت، فیبرگلاس و سایر مواد کامپوزیتی است. این سقف برای سازه‌های صنعتی، انبارها و سوله‌ها گزینه‌ای اقتصادی و مقاوم محسوب می‌شود. مزایای آن عبارتند از:
مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی
وزن سبک‌تر نسبت به سقف‌های فلزی سنتی
سهولت نصب و نگهداری
سیستم طاق ضربی کرومیت برای اصلاح سقف‌های ضربی سنتی طراحی شد. ویژگی‌های این سیستم:
ایجاد دیافراگم مناسب بین ستون‌ها
کاهش مصرف فولاد
بهبود عملکرد سازه‌ای
1. سرعت و سهولت اجرا
2. کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز
3. عدم نیاز به شمع‌بندی
4. کاهش مصرف بتن و وزن کمتر سقف (حدود ۲۰٪)
5. افزایش مقاومت نهایی و شکل‌پذیری سقف
6. امکان اجرای دهانه‌های بزرگ بدون نیاز به تیر میانی
7. یکنواختی سطح زیر سقف و کاهش نیاز به گچ‌وخاک
با توجه به ویژگی‌های فوق، سقف کرومیت یکی از گزینه‌های ایده‌آل برای ساخت‌وسازهای مدرن محسوب می‌شود.
