حمام پیرسرا یکی از بناهای تاریخی شهر رشت است که در محدوده بازار محله‌ای به همین نام قرار دارد. این بنا در اواخر دوره قاجاریه و در زمان احمد شاه قاجار ساخته شده و در سال ۱۳۳۴ قمری به بهره‌برداری رسید. این حمام در دوران مختلف نام‌های متفاوتی از جمله حمام شیخ، حمام قاجاری، حمام احمد شاهی و حمام گلزار داشته است.
این حمام در سال‌های ۱۳۵۲۱۳۵۳ خورشیدی به دو بخش مردانه و زنانه تفکیک شد و پس از بازسازی، تا سال ۱۳۸۱ مورد استفاده قرار گرفت. با گذشت زمان و عدم رسیدگی، این بنا متروکه شد و در مقطعی به‌عنوان فضای تجاری به کار گرفته شد. اما در حال حاضر، حمام پیرسرا کاملاً بلااستفاده بوده و بخش‌های داخلی آن دچار تخریب شده است.
حمام پیرسرا دارای زیربنای ۶۱۲ مترمربعی است و از سه طرف با ساختمان‌های دیگر هم‌جوار است. این بنا دارای دو ورودی است که یکی درِ چوبی با کتیبه و تزئینات شیشه و فلز دارد و دیگری درِ فلزی است که در زمان تفکیک حمام به قسمت مردانه اختصاص داده شد. دیوارهای این بنا از آجرهایی به ابعاد ۲۰×۲۰×۵ سانتی‌متر ساخته شده است. سقف سربینه دارای پوشش شیبدار است که در گذشته با سفال پوشیده شده بود. صحن اصلی حمام دارای پوشش منحنی بوده و به سبک معماری سنتی حمام‌های منطقه ساخته شده است.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های حمام پیرسرا، سردر کاشی‌کاری شده‌ی آن است که در سال ۱۳۳۴ قمری ساخته شده و از ارزش هنری بالایی برخوردار است. این بنا در ۱۱ مهرماه ۱۳۸۳ با شماره ۱۱۱۵۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. سازنده این کاشی‌ها محمد، فرزند حاج یوسف کاشی‌ساز بود که اولین کارگاه کاشی‌پزی رشت را راه‌اندازی کرد. وی همچنین کاشی‌های سردر حمام حاجی محمد جعفر حج فروش در محله ساغری‌سازان رشت را نیز ساخته است. در بالای سردر حمام، عبارت "بسم‌الله" و آیه "إن یکاد" بر روی کاشی‌های آبی نوشته شده است. در دو طرف این سردر، تصویر دو فرشته و در قسمت هلال پایین، تمثال احمد شاه قاجار مشاهده می‌شود. همچنین در حاشیه سه طرف سردر، تصاویر سلاطین شاهنامه فردوسی به چشم می‌خورد.
پس از سال‌ها عدم استفاده، فضای داخلی حمام پیرسرا به شدت تخریب شده و دیگر عملکردی به عنوان حمام ندارد. این بنای ارزشمند که زمانی یکی از مهم‌ترین حمام‌های رشت بود، اکنون نیازمند مرمت و بازسازی است تا بتواند به عنوان بخشی از میراث فرهنگی و گردشگری شهر رشت حفظ شود. حمام پیرسرا رشت نه تنها یک یادگار از دوران قاجاریه است، بلکه نشان‌دهنده هنر و معماری سنتی ایران در ساخت حمام‌های عمومی بوده و نیازمند توجه ویژه‌ای برای حفظ این اثر تاریخی ارزشمند است.
